UMASIKINI NI NINI?

Watu tofauti hufasiri maana ya umasikini kwa njia mbalimbali. Viongozi kwa kawaida hufikiria juu ya umasikini kwa kuangalia uwezo wa watu katika kununua mahitaji yao na kuuza bidhaa zao. Lakini fasiri ya umasikini ni kubwa zaidi. Kuna fasiri ya kuzingatia matatizo ya kuwa na mgawanyo sawa katika kupata elimu na afya bora, kuwa na heshima na hadhi katika jamii, kujisikia kuwa una uwezo wa kutatua tatizo lolote linalotokea katika maisha yako, na hivyo kuwa na matumaini ya maisha. Kwa hiyo kuna mengi ya kufikiria wakati unapotaka kuondoa umasikini. Kwa hakika fikra nyingi haziko wazi mpaka unapofikiria kwa makini yanayotendeka katika jamii.

Watu wa kawaida, wafanyabiashara, wafanyakazi serikalini, Mawaziri na viongozi wa nje wana mawazo tofauti kuhusu swali la umasikini ni nini. Wana mawazo tofauti kuhusu sababu za umasikini na jinsi ya kuuondoa. Hata hivyo, kuna mawazo ya jumla yafuatayo yanayokubalika:

Kama jamii huru haiwezi kuwasaidia watu wengi ambao ni masikini, haiwezi kuwaokoa wachache ambao ni matajiri. [John Fitzgerald Kennedy 1917 – 63, Raisi wa 6 wa Marekani].

Wataalamu wanavyoliona suala la Umasikini

Katika dunia ya sasa watu hununua mahitaji yao kwa kutumia pesa. Kama hawana njia za kupata pesa watakuwa maskini. Umasikini mbaya zaidi ni ule ambao unawafanya watu wasiweze kupata chakula. Kwa hali hiyo, wanakuwa dhaifu na wanaweza kufa kwa njaa. Hali nyingine ya umasikini ni ile ambayo watu wanaweza kuwa na chakula kiasi au kidogo lakini hawana maji salama, huduma za matibabu, nyumba au mavazi bora.

Takwimu za mwaka 1992 zinaonyesha kuwa karibu robo ya Watanzania wanaangukia katika kundi la kwanza la umasikini na nusu ya Watanzania wanaangukia katika kundi la pili. Katika mwaka 1995 karibu theluthi (1/3) ya idadi ya Watanzania walikuwa masikini. Hali hiyo huenda ni mbaya zaidi hivi sasa. Lakini umasikini una vipengele vingine zaidi licha ya kutokuwa na fedha za kutosha kununulia chakula, nguo, kujenga nyumba na kumudu gharama za matibabu. Utafiti kuhusu umasikini unaonyesha kuwa watu maskini zaidi:

Wamedumaa kwa sababu ya lishe duni Wanapata vifo zaidi vya watoto wachanga, vijana na kuwa na maisha mafupi Wanapata maji yasiyo salama · Wanapata elimu duni

Umasikini unajitokeza katika maeneo tofauti: Sehemu fulani za nchi zina unafuu zaidi kuliko sehemu nyingine. Kuna umasikini zaidi vijijini kuliko mijini, japokuwa dalili zinaonesha ongezeko la umasikini kwa kasi mijini. Vijana na wazee na wale ambao wanatoka katika familia kubwa zisizo na uwezo wanakuwa masikini zaidi kuliko wengine

Utafiti unaonyesha pia kuwa watu masikini: · Hawalindwi kikamilifu na sheria · Hawashirikishwi katika maamuzi katika nyanja za kisiasa · Hawasaidiwi wakipata majanga kama vile ukame, mafuriko, n.k.

Watu wa kawaida wanavyoliona suala la umasikini

Watu wa kawaida walipoulizwa wajiepushe na nini ili wasiingie katika hali ya umasikini walitoa mawazo yafuatayo: · Wamiliki ardhi · Wapate zana za kilimo na teknolojia inayofaa · Wapate misaada na mikopo · Wawe na usafiri mzuri (barabara na magari) · Waweze kupata masoko kwa urahisi · Wawe na mipango bora ya matumizi ya maji · Kujenga uwezo wa kuweka akiba · Usalama kazini · Wapate huduma bora za jamii na miundo msingi (hasa afya ya elimu) · Kupunguza rushwa, kuwe na uwazi zaidi, kuimarisha uwajibikaji na ushirikishwaji katika kuchangia kutoa maamuzi katika kiwango cha Serikali za mitaa na Serikali kuu · Kujijengea fikra za kimaendeleo · Kujenga uwezo wa mipango mizuri katika ngazi ya kijiji · Kuunda upya na kuimarisha vyama vya Ushirika · Kuwawezesha Wanawake wawe na madaraka zaidi katika kudhibiti mali ya familia · Kujenga umoja, mshikamano, kuaminiana na hali ya kushirikiana

Tofauti Kimkoa

Mwaka 1999 Serikali ilitathmini mikoa ambayo ina umasikini zaidi. Tendo hili halikuwa rahisi kwa sababu kulikuwa na njia nyingi za kupima umasikini. Mambo ambayo yalijumuishwa katika zoezi hili ni pamoja na afya, lishe, chakula, elimu na ukuaji wa uchumi. Haikukusudiwa kuonyesha nani kashinda au kashindwa, lakini matokeo yalionyesha kuwa mikoa ambayo ni masikini zaidi ni Dodoma, Kagera, Lindi, Kigoma na Pwani. Mikoa ambayo ni masikini kidogo ni Dar es Salaam, Ruvuma, Kilimanjaro, Singida na Tabora.

Picha Kubwa zaidi

Wakati wa mkutano wa kitaifa uliojadili mkakati wa kwanza kuhusu mbinu (njia) za kuondoa umasikini (PRSP), mawazo yote yaliyotajwa hapo juu yalikubaliwa. Hata hivyo watu waliona kuwa palikuwa na haja ya: · Kushughulikia tatizo la ajira kwa vijana na hasa mijini · Kuzuia uharibifu wa mazingira · Kuzuia ajira ya watoto ·

Kuongeza fedha zilizopo kwa ajili ya kuondoa umasikini (hii ni pamoja na kufutiwa madeni ya nje na kutafuta njia nyingine ya misaada ya nje) · Kuendeleza mfuko wa fedha ili kusaidia wakulima wadogo wadogo · Kuwasaidia watu kuendeleza biashara ya kati · Kuifanya nchi ivutie biashara kubwa · Kufanya utafiti zaidi ili kutambua jambo gani linapaswa kufanywa na tuna uwezo gani wa kulifanya jambo hilo.

“Watu wa asili duniani wana mali chache, lakini si masikini. Umasikini si kuwa na mali chache, wala si uhusiano kati ya uwezo na ukomo wa mali; kwa hakika ni mahusiano kati ya watu. Umasikini ni hadhi katika jamii. Kwa hakika ni matokeo ya hali bora ya kuishi.” [Marshall Sahlins, Mwana athropolojia wa Kimarekani]

Umasikini wa Mapato na Usio wa Mapato

Kwa kuwa kuna njia nyingi za kuzingatia suala la umasikini ni vyema kuwa na makubaliano ya fasili za umasikini. Fasili hizi zitasaidia katika majadiliano na katika kufanya mipango. Kutokana na tulivyosema hapo juu, ni vyema kufikiria juu ya umasikini kwa namna mbili:

Umasikini ulio na kipato kidogo:

Kinafikiriwa kuwa wakati mapato ya watu ni chini ya dola moja kwa siku (kama shilingi 800/= za Tanzania). Hii ina maana kwamba hawatakuwa na chakula cha kutosha, uwezo wa kupata tiba, watakuwa na mavazi na nyumba duni.

Umasikini Usio wa Kipato:

Kuna wakati watu wanakuwa na fedha kidogo na hivyo hawawezi kumudu shule nzuri au kuwa na maji salama. Watu wanaoishi katika umasikini usio na kipato wanategemewa kudumaa na kufa mapema. Aidha, watu wa aina hiyo hawategemewi kushirikishwa katika kutoa maamuzi yanayohusu maisha yao.

Kipato cha kimasikini kinapima watu wananunua na kutumia pesa kwa kiasi gani. Umasikini usio na kipatounahusu ubora wa maisha na maisha ya kijamii. Unapima vitu vingi ambavyo vinawaondoa watu katika hali duni ya umasikini na kuwaingiza katika hali bora.

Kutoka hali duni ya umasikini Kuingia hali bora Rushwa Uaminifu na haki Vurugu Amani na usawa Kutokuwa na uwezo Demokrasia ya watu unyonge Uwezo wa kutenda Riziki ndogo Mali na amani Mali na amani

Mtaji wa Jamii

Watu wote wana utaratibu ulio rasmi na usio rasmi wa makundi ambayo hujihusisha nayo katika kuendeleza maisha yao. Hali hii ndiyo inayoitwa “mtaji wa jamii”(social capital) na tunaweza tukaikuza. Njia za kuondoa umasikini ni pamoja na kuzingatia wakati ujao ambapo mtaji huu wa jamii hukua na kuingiza ushirikishwaji na ushirika katika ngazi zote hadi taifa na hata kimataifa. Ikiwa tutafikiri na kufanya kazi pamoja basi Watanzania wote wataishi katika hali njema.

Chanzo: http://www.hakikazi.org/

Mapinduzi ya Tasnia ya Filamu Nchini Tanzania

 ZAMARADI MKETEMA ameandika sehemu....

“…Natamani sana siku moja atokee mtu kwenye hii sekta atutambulishe hata kama sio kimataifa basi africa tu.  KANUMBA alianza kuonesha mwangaza na juhudi binafsi zilionekana na kila mtu aliona huenda angefika mbali.. lakini baada ya hapo sioni tena!!!!

Mbona hapa nyumbani ni wakubwa tu..? Nini kinawakwamisha..? Kwanini wasanii wetu wa filamu ukubwa wao unaishia nyumbani tu....!!? Tatizo ni nini!!!????? kiukweli ni kama inakatisha tamaa na inaonekana kabisa watu wamerelax na ustar wa bongo wakati wana nafasi ya kufanya vizuri zaidi... wana bongo movie tukifika kwa wenzetu unaona kabisa tunapwaya kiasi gani.. 

Ujanja wetu ni nyumbani tu!!?? why!!!?? tukianza utanzania wa kufichaficha tutasifiana uongo lakini tukiwa wakweli na nafsi zetu tutaliona hilo na kuchukulia kama challenge..!!! ukweli ni kwamba hii tasnia inasikitisha!!! tena sana nahisi sasahivi tunafanya filamu kwa ajili ya nyumbani tu na tukiingia kwenye mabendi tukisharushwa tumeridhika!! kweli!! hapa ndio mnapotaka mfike!!? ukifika sehemu ukiwa juu nchini kwako tunachotegemea ni wewe kupasua mawimbi uende mbali zaidi nje ya mipaka!! lakini ukiamua kurelax hapo ulipo inamana unasubiri kushuka sababu kiukweli huwezi kukaa juu milele!!! kwanini mmeridhika hivi!!! kaka JB tatizo ni nini!!!??

Mi nakuangalia wewe kama mfano wa msanii mkubwa sana kwenye tasnia kwa sasa... mbona umerelax!!!??? umeridhika na ustar wa tanzania!!!? una kila kitu cha kukufikisha mbali... kinachohitajika ni juhudi binafsi tu ili kesho na sisi tufike mahala pazuri!! hebu tuongee wapenzi.. mnahisi huku kwenye bongo movie TATIZO LIKO WAPIII…!!???

JB Akajibu;

“Kwako Zamaradi na wengine wote..

Kwanza napenda niwashukuru wote kwa jinsi mnavyotuwazia mema. Naomba nichukue nafasi hii kuwapongeza waigizaji wote wa Tz na waandaaji wa filamuU kwa kuthubutu kutengeneza filamu hizi katiks mazingira magumu. Najua watanzania wengi wangependa kuona tukipeperusha bendera nje,lakini naomba muwape wasanii muda.

Tasnia hii ni changa na ina changamoto ambazo zinakatisha tamaa. Hebu tujiulize kwa nini wasomi wengi waliosomea filamuu UDSM na BAGAMOYO hawafanyi filamu hizi? Wasambazaji wengi wakubwa mamu,wananchi na hata hans pop walijaribu wakakimbia, kuna producer mkubwa hapa nchini JOHN RIBER ambaye ametengeneza filamuu kama NERIA na YELLOW CARD lakini naye ukimwambia njoo kwenye hizi filamu atakupa jibu.

Nakubali tuna makosa mengi kama ubora wa filamu zetu na stori lakini nataka niwaambie mazingira ya kufanya filamu bongo yanakatisha tamaa wizi wa kazi zetu umezidi na wasambazaji wengi wamekimbia. Binafsi najipanga kuwa mtayarishaji zaidi kuliko mwigizaji kwa sasa kupitia JERUSALEM FILMS na ndio maana filamu nyingi natoa nafasi kwa vijana ambao kama mabadiliko ya sera ya filamu yatafanywa watatuwakilisha nje.

Kiswahili kisichukuliwe poa kwani kina nafasi kibwa sana. Tukumbuke SHARUK KHAN ni ‘actor’ tajiri2 dunian lakini filamu zake ni za kihindi. Hebu sote tusaidiane kupambana na changamoto hizi na tuanze na EAST AFRICA kwanza huku tukiboresha, wasomi wa filamu msikimbie njooni tuanze wote na tuwape moyo wasanii wetu waliojaribu kusimamisha tasnia hii kwa vimtaji toka mifukoni mwao na vipaji walivyopewa na mungu bila msaada kutoka popote. Asanteni kwa kutuunga mkono kwemye filamu zetu.”
===================================

===================================

Tulitazame sasa hili suala kwa Pamoja;

Tasnia yetu pendwa nchini, Tasnia ya sanaa ya maigizio, hasa kwenye upande wa Filamu, Sina shaka hata kidogo kwamba baada ya Muziki, Sanaa ya Filamu na Maigizo ndiye inafuatia kupendwa zaidi hapa nchini, Idadi ya watazamaji na wafuatiliaji inathibitisha hilo!

Bahati mbaya Tasnia hii inaelekea kufa kibudu. Narudia, Tasnia ya Filamu nchini inaelekea kufa KIBUDU. Hali ni mbaya sana kwenye upande huu wa sanaa nchini licha ya kuwa ndiyo FANI inayoongoza kwa kutoa Ajira kwa vijana wengi zaidi nchini. Tukubaliane hapo kwanza!

Makosa yapo Mengi. Mbaya zaidi yote si makosa yanayohitaji kuonwa mpaka na Mtaalamu pekee. Hata Asiye na utaalamu wa Sound engineering atajua kwamba sauti kwenye Bongo movies ni tatizo, asiyefahamu mambo ya script akitazama tu atajua, Asiyejua umuhimu wa continuity naye hali kadhalika, achilia mbali yule asiyejua kiingereza kwa ufasaha, inamuhitaji elimu ya kujua tafsiri ya toilet tu kung'amua kwamba kiingereza cha kwenye subtitlles ni majanga. Mtiririko wa hadithi na uhalisia ni tatizo sugu. Inasikitisha sana.

Sitagusia hata moja katika hayo!

Leo Nagusa upande wa Mapinduzi ya Ujumla. Kwanini tasnia hii inaporomoka badala ya kukua zaidi? Kwanini hakuna mabadiliko chanya? Kwanini filamu nchini zimebaki kuwa na mabaka mabaka ya ulalahoi? Kwanini hatuvuki mipaka? Kwanini hatufanyi kweli? Kwanini muziki unatoboa zaidi kuliko filamu? Nini tatizo?

MAONI YANGU:

KWANZA, Wasanii waanze kutengeneza 'Image' nzuri;

Maana kwa sasa imeshachafuka. Nasema ukweli, Tasnia hii ina taswira ya uhuni kupitiliza. Na hii ni kutokana na wasanii wakubwa (vioo) kukumbwa na kashfa chafu. Kucha kutwa magazetini kuandikwa upuuzi, pengine wapo wanaolipwa kwa kuuza gazeti, lakini sidhani kama wanacholipwa kina thamani kubwa kupita kazi ya sanaa wanayoifanya.

PILI, Ianzishwe Mikakati Madhubuti;

Ni wakati sasa kwa wasanii kutengeneza Mipango Madhubuti na mikakati (Action plans) itakayowaongoza kufanya kazi kwa usiriaz. Inawezekana, najua mlishajaribu huko nyuma, lakini bado inawezekana.

TATU, Upekee na Usasa;

Hapa namaanisha kufanya movie kisasa na kwa upekee kabisa. Itazamwe mifano ya filamu kama ya CHUMO (Starred by Sharo Milionea & Jokate), Soap ya Siri ya Mtungi na kadhalika (wataalamu sio kikwazo panapo fedha).

NNE, Kushirikisha Wadau;

Watanzania na wapenzi wa filamu za kibongo ni wengi sana. Hakuna tu utaratibu wa kufanya research ili kuwa na data kamili, lakini kwa observation tu ni dhahiri kwamba Bongo Movie haijatupwa kivile. Ni basi tu wana-tasnia wenyewe mnachosha. Sijui lengo lenu ni nini haswa! Ni ajabu mtu kuua ajira yako kwa mikono yako mwenyewe!

Supporters wapo wengi sana. Wapo watazamaji wa hizi movies ni watu wenye uwezo mkubwa pengine hata wa kuwekeza. Achana na Mapedjee wanaohonga kwa lengo la kufurahisha nafsi zao, kuonekana, au malengo yao binafsi yasiyo na tija (japo wakitumiwa vizuri inaweza kusaidia sehemu). Hapa nazungumzia Matajiri, wafanyabiashara wakubwa, wanasiasa, hata mawakala wa biashara, wakitumika vizuri, watafanya kitu.

Kinachohitajika ni ushawishi tu! Yaani wasanii wenyewe wahakikishe wawe na mipango na uwezo wa kumshawishi mtu/shirika/kampuni kuwekeza (kama si kufadhili) kazi zao. Serikali Pengine Imeshindwa hili!

Na ushawishi huja pale penye tija. Mtu aone umuhimu wa kufanya hivyo. sio kuchoma pesa zake bure. Mbona Michezo Mingi inadhaminiwa? Mpira wa miguu, Ndondi, Riadha n.k., Kwanini isiwe Bongo Movie? - Jikagueni upya kabla hamjachelewa.

TANO, Kuomba Fedha na Access Kubwa zaidi;

Kilio cha wasanii wengi kushindwa kufanya movie zenye ubora ni Mitaji. Wanalalamika hawana fedha za kutosha kuweza kucheza baadhi ya story. Ni kweli kabisa. Na hii pengine ndiyo sababu kubwa hata thamani ya kazi zao kwa wasambazaji inashuka siku hadi siku. Hii ni kutokana na bidhaa kuwa ni low quality.

Sasa basi, katika mikakati yao, Ni vyema wakazingatia ni vipi watapata mitaji ya kucheza story zinazohusika. Kisha watafute Soko zuri la kuuza bidhaa yao kwa bei itakayowanufaisha, sio watakayopangiwa na 'muhindi'.

Hatua za kupata mitaji zaweza kuwa;

* Kuomba udhamini kutoka kwa makampuni rafiki - Hapa namaanisha yale makampuni yanayohusiana na kazi zao. Kwa mfano Makampuni ya bidhaa za Camera, Deki, Simu, na kadhalika. Kwa ufupi, yale makampuni yanayoshabihiana na kazi za filamu yatakuwa rahisi zaidi kuitika!

* Kuomba mikopo kutoka kwenye taasisi za fedha - Kwa kuwa filamu ni biashara kama zilivyo biashara nyingine kubwa, kampuni za utengenezaji wa hizi filamu (RJ, Jerusalem, 5effects, Timamu African Media n.k) zikiandaliwa mazingira mazuri zinaweza kukopesheka.

* Kutoa fursa kwa wahisani na wawekezaji - Kampuni za utayarishaji wa filamu zinaweza kutoa nafasi kwa wawekezaji kuwekeza kwenye kiwanda cha filamu nchini. Hapa kutawawezesha wawekezaji kuweza kuikuza zaidi tasnia hii kwa kuweka mitaji yao mikubwa na kuisimamia ili ipatikane faida. Inawezekana!

Pia, wasanii waombe access kubwa kutoka serikalini ili waweze kutambulika Rasmi na kuaminiwa. Haya yote yatawezekana endapo shirikisho la filamu nchini (TAFF) litakuwa na makali na sauti ya nguvu.

SITA, Wasanii watumie wataalamu kwenye kazi zao;

Hapa namaanisha ni wakati sasa waandaaji wa filamu pamoja na wasanii kwa ujumla waanze kushirikisha wataalamu kwenye kazi zao. Kwa maana wafanye tafiti ndogo ndogo kuhusiana filamu husika (mfano kwenda maktaba kutafuta vitabu vinavyoelezea let's say masuala ya historia, kama hadithi ya movie inagusia huko) na kupata majibu ya kitaalamu kutoka kwa wataalamu hao. Hii ni faida kwani 'uhalisia' wa movie utakuwa maradufu!

Ushirikishwaji uanzie kwenye masuala ya story, production mpaka kwenye masuala mazima ya masoko. Uwanja huu ni mpana sana, nadhani mwanga umeanza kuonekana hapo!

===================================


===================================

 
Kwa kipekee kabisa, Niwapongeze Timamu Effects / Timamu African Media, kwa kuonyesha njia. Nathubutu kusema hawa ndio role models kwenye filamu za Kitanzania. Ni wenzetu, walianzia chini, lakini wamejitahidi kukua kifani, kimaudhui na kimapinduzi hususan kwenye ubora wa story na quality ya uandaaji wa filamu zao zote.

Nashauri waigwe na kuwa dira ya tasnia ya filamu nchini, waendelee kufanya mambo makubwa zaidi ili hatimaye na Tanzania tufikie levo angalau za Nigeria na Ghana. Nimefurahi kuona Wamepata tuzo kadhaa za kimataifa, na kubwa zaidi ni za hivi karibuni huko Marekani katika Future Africa Awards. Hongera Timoth Conrady na Timu yako!

Naomba niishie hapa, ili kutoa nafasi kwa wengine kuchangia mawazo yao, na kwa pamoja tuweke mitazamo chanya na yenye taswira ya kimapinduzi kweli ili hatimaye tuwe tumeshiriki kwenye kuboresha tasnia ya filamu nchini.

Nawasilisha....

Chanzo By:  MR. CONFIDENT, on JamiiForums

MSITU MSITUNI

Ukiwa mbali na msitu, yaani kabla hujaingia msituni utauona msitu ni mkubwa sana. Utaona eneo lote la msitu limejaa miti na huwezi kuona hata ardhi. Kwa umbali uliopo unaweza kuamini kwamba hakuna hata sehemu ya kupita kwenye msitu huo.

Ila unapoingia kwenye msitu huo, huoni tena msitu. Yaani unapokuwa msituni huoni tena msitu, bali unaona mti mmoja mmoja na kuna sehemu kubwa ya kupita. Unaweza kuupita mti mmoja baada ya mwingine na kuendelea kufanya yako…

Kabla hujaingia kufanya jambo lolote utaona vikwazo vingi sana, utaona hatari na ilivyo rahisi kushindwa. Ila unapoingia kwenye jambo hilo, vikwazo vilivyokuwa vinakutisha mwanzo unakuta sio vikubwa kama ulivyokuwa unafikiri. Unakuta ni changamoto ndogo ndogo ambazo unaweza kuzimudu.

Usiogope tena kufanya kile unachotaka kufanya, huwezi kuona msitu ukiwa msituni…

Nakutakia kila la kheri.

Chanzo: Makirita Amani

HATMA YA WASANII TANZANIA NI MBAYA WASIPOBADILIKA

LAZIMA nimshukuru Mungu sana kuwa mimi ni msanii wa hapa Tanzania na bado sijapotea sana kwenye masikio na macho ya watu. Lakini kuna wenzangu wengi waliokuwa maarufu kuliko mimi waliokuwa na mafanikio ya kisanii na kiuchumi kuliko mimi kwa sasa hali zao za maisha ni mbaya sana. Kuna sababu kadhaa za matokeo haya, lakini kuna moja kubwa nalo ni kukosa ufahamu wa haki zao. 
 
Wakati msanii anapoanza kutafuta umaarufu huwa mtu wa kutaka kupata ushauri, lakini pindi anapojulikana hataki tena ushauri hasa kuhusu haki anazostahili kuzipata kutokana na kazi yake. Hali hii hutokana na sababu mbili kubwa, moja ni kiburi kinachojengeka kutokana na umaarufu hivyo kumfanya muhusika kuona kuwa haiwezekani kamwe akashuka na kuwa mtu wa kawaida. Pili ni mtego ambao wasanii wengi huingia na kujikuta chini ya wafanya biashara wahuni ambao ili waendelee kuwamiliki wasanii huwa wanawakataza kujihusisha na harakati zozote ambazo zitaweza kuwaamsha akili zao kudai haki yao. 

Na wafanyabiashara wengine huweza hata kuwafundisha mambo yasiyo ya ukweli katika biashara na kuwafanya wasanii waamini kuwa hawataweza kufanya kazi bila ya kuwa na wafanya biashara hawa. Lakini ubora wa wanamuziki hawa unaposhuka wafanyabiashara hawa hawa huwatema kama kaa la moto na wasanii kujikuta wakihangaika maisha ya tabu bila msaada wowote.

HAKIMILIKI 

Ni haki zaidi ya kumi anazopata msanii katika kila kazi yake, wasanii wengi hawajui haya na wengi wala hawataki kujua, mmoja aliwahi kunijibu, ‘Hakimiliki ni Ulaya tu”, japo alikuwa hajui hata hiyo hakimiliki ina beba nini. Namjua mfanya biashara mmoja ambaye moja ya kampeni zake kuu ni kuhakikisha wasanii walio chini yake hawajui Hakimiliki, wala hawahudhurii semina au warsha yoyote ya Hakimiliki. Lakini Hakimiliki ni mali ya mtunzi maisha yake yote na miaka 50 baada ya kifo chake kadri ya Sheria ya Hakimiliki ya Tanzania. Kwa kipindi hicho  Hakimiliki inakulindia haki za kiuchumi, ‘Economic Rights’ ambazo ndizo zinazokupa uwezo wa kupata halali yako kiuchumi kutokana na kazi zako. Katika kila kazi, kwa mfano wimbo, kuna haki zifuatazo; 

i. Kurudufu,
ii.Kusambaza,
iii. Kukodisha,
iv. Kuonyesha hadharani (exhibition),
v. Kutafsiri,
vi.Kutangaza hadharani (Public Performance),
vii. Kurusha katika vyombo vya utangazaji (Broadcasting),
viii Kubadili matumizi,
ix. Njia zozote zile nyingine za utangazaji hadharani (ikiwemo Cable network),
x. kuingiza nakala nchini 

Hali ilivyo mbaya hapa Tanzania, wanamuziki wetu siku hizi hawasambazi, wengi hawana album rasmi, japo wanaweza kuwa na nyimbo zinazotosha album, baada ya kurekodi hutumia kipengele cha vi, na kuweka nyimbo zao kwenye mtandao kama youtube  ili kila anaeutaka anaweza kuutumia bure, hiyo ikidhaniwa kuwa ndio njia bora ya promosheni ya wimbo mpya, wajanja hutumia kipengele cha i. na ii, wanarudufu na kusambaza na kutengeneza pesa bila kuwashirikisha wasanii, kisha wasanii huruhusu kazi zao zitumiwe kwa haki na vii, redio na tv huingiza mabilioni ya fedha kutokana na matangazo, kwa kupiga nyimbo hizo bila kulipa hata senti tano.

 Zikiwemo radio za wale wanaotambulika kuwa ni watu wasafi na wakombozi wa vijana na wanyonge, na hata radio ya Taifa nayo imo katika ufisadi huu. Hatimae tunaona nakala za DVD na CD za wasanii wa Kitanzania zikiingizwa nchini kutoka Uchina na kuuzwa mitaani zikiwa zinavunja kipengele x.

Wasanii wengi wakiona kazi zao zimesambaa hujisifu kuwa ‘Kazi yangu inafanya vizuri’.  Umbumbumbu huu wa hakimiliki unawafanya wasione umuhimu wa mikataba itakayoelekeza matumizi yatakayoleta tija kwenye maisha yao, hivyo baada ya muda msanii anajikuta hata fedha ya nauli kwenda kudai chake hana. Na wengine huona njia ni kuendelea kurekodi, bila kujali kilichokwisha rekodiwa kiliingiza na nini na kusababisha hasara gani.

Masikitiko zaidi ni pale unapokuta msanii yuko katika hali mbaya kimaisha wakati kazi zake bado zinaendelea kuingiza mamilioni kutokana na matangazo katika vyombo vya utangazaji na muhusika wala hajui kuwa anastahili mgao wa pesa inayotokana na jasho lake.

Umoja ni nguvu na kila mtu anajua hivyo, hata wale wanyonyaji wa wasanii wanalijua hilo hivyo kati ya vitu vinavyopigwa vita na wanyonyaji ni umoja wowote wa wasanii. Ukionekana unafanikiwa patapenyezwa rupia ili kuchafua jitihada zozote za kuunda umoja wenye nguvu. Japo wanyonyaji hao wao wamejitengenezea umoja wenye nguvu sana kulinda maslahi yao ya kuwanyonya wasanii.

Katika wizi wa kazi za sanaa kadri unavyokuwa maarufu zaidi ndivyo unavyoibiwa zaidi, ungetegemea kuwa wasanii maarufu ndio wangekuwa wakihakikisha kunakuweko na umoja na pia kuhamasisha ulinzi wa haki zao, hilo ndilo kinyume, nadra sana watu maarufu kuhuduhuria mikutano ya wasanii, labda kama huo mkutano umehamasishwa na wafanyabiashara wanaonyonya wasanii hapo utakuta mkutano una wasanii wote muhimu na mara nyingi mada hapa huwa hazina umakini wa kutoa elimu kwa wahusika.

NI jambo la kusikitisha kusikia mama huyu Bi Cheka ambaye miaka miwili tu iliyopita alikuwa kwenye masikio ya kila mtu anaishi kwenye nyumba ya udongo. Tuombee iwe ni hadithi tu na si kweli kuwa hali ni hiyo, japo haitashangaza kamwe kwa nchi hii iliyojaa ufisadi kila kona.


Stori zaidi: Gladness Mallya na Mayasa Mariwata

DAH MASIKINI! Hivi ndivyo unavyoweza kusema wakati unapomuona msanii wa muziki wa kizazi kipya, Cheka Hija, maarufu kama Bi. Cheka kutoka Kundi la Mkubwa na Wanawe, linaloongozwa na Said Fella ‘Mkubwa’ lenye maskani yake, Temeke jijini Dar es Salaam.

Bi Cheka akiwa nje ya nyumba anayoishi.

Mtoa habari wetu aliwasiliana na gazeti hili na kulieleza kuwa msanii huyo mwenye umri wa miaka 55, hivi karibuni alianguka ghafla nyumbani kwake na kukata kauli, wakati alipokuwa akienda chooni kujisaidia.

Wikiendi iliyopita, Amani lilifika nyumbani kwa msanii huyo mzee, anayeishi Bunju B, nje kidogo ya jiji la Dar na kumkuta akiwa na wajukuu zake huku hali yake ikiwa tete tokea alipoanguka Oktoba mwaka huu.

Akiwa anaishi katika kijumba chake kilichojengwa kwa miti na kukandikwa udongo, mtu anayemuona katika luninga akifanya vitu vyake, asingeweza kuamini kama hapo ndipo anapoishi.

Upande wa nyumba yake.

“Ukweli nilikuwa na hali mbaya, afadhali sasa, naongea na kusimama kwani nilikuwa siwezi kutembea, wiki iliyopita alikuja meneja wetu, Yusuf Chambuso na akina Dogo Aslay.

“Jamani maisha yangu kwa sasa ni magumu kwani siwezi kufanya kazi yoyote na sina msaada na kwenye muziki sijaona faida yoyote labda ya nguo tu, kwamba nilizoea kuvaa madela na kanzu sasa nina suruali,” alisema Bi Cheka kwa machungu.

Bi Cheka akiwa na wajukuu zake.

Alisema anasikitishwa na maisha yake kwani kutokana na umaarufu wake, mtaani kwao anaonekana kama mtu mwenye uwezo, wakati siyo kweli kwani anaishi kwenye nyumba ya tembe katikati ya nyumba nzuri.

“Kuhusu malipo makubwa kuwahi kupata ni shilingi laki tatu nilizolipwa kwenye shoo ya Fiesta mwaka juzi, hizo ndizo hela kubwa niliyowahi kupata katika muziki.”Gazeti hili lilimtafuta Fella ambaye alikiri Bi. Cheka kuumwa, akisema anasumbuliwa na magonjwa ya uzee na kwamba ahadi yake ya kumsaidia kujenga nyumba imeishia kwenye mchango wake wa matofari.

...Bi Cheka akiimba na Chege.

“Mimi kama Fella nimesaidia ninapoweza, nimemchangia matofari kidogo, kwa hiyo watanzania wenzangu nao tuungane tumchangie ili aweze kurekebisha kibanda chake,” alisema.

Global Publishers inaanzisha kampeni maalum ya kumsaidia na hivyo inawaomba watanzania kumchangia msanii huyu ili apate nyumba nzuri na matibabu yake. Ili kumsaidia tuma fedha kwenye namba 0654-880707 ambayo itasimamiwa na kampuni.

 Chanzo: INGIA HAPA

Taswira Mbalimbali