Tanzania bila umasikini...Sura ya 1.

Kijitabu kinachoelezea kwa Lugha rahisi Mkakati wa Kupunguza Umasikini

 

 

Maelezo yametolewa na Hakikazi Catalyst

Katuni zimechorwa na Ally Masoud (Kipanya)

Dibaji

Imeelezwa katika Mkakati wa upunguzaji Umasikini (PRSP) kwamba "Serikali inakusudia kuendelea kuhimiza uwakilishi kamili wa watu masikini na washika dau wengine katika kutekeleza, kusimamia na kutathmini mbinu za upunguzaji umasikini".

 

Kijitabu hiki kilichoeleza mkakati huu kwa lugha rahisi ni mchango wa mawazo kutoka jumuiya za wananchi yaliyoratibiwa na Hakikazi Catalyst. Hakikazi Catalyst ni mojawapo wa mashirika yaliyopo kwenye mtandao wa kupunguza madeni na kuhamasiaha maendeleo (TCDD). Nakala elfu tano za Kiswahili na elfu mbili za Kiingereza zimetolewa kwa Serikali kuu, Mikoa, Wilaya na Jumuiya huru za Wananchi. Mawazo yaliyomo katika kijitabu hiki yanabaki kama yalivyo katika mkakati wa awali wa serikali (Toleo la Novemba 2000) isipokuwa picha za kuchorwa (katuni) na vidokezo vilivyoongezwa pamoja na sehemu ndogo inayoeleza baadhi ya maana ya maneno muhimu. Aidha, kumeongezwa maswali kumi yanayochochea jamii kufikiri kwa makini kuhusu jitihada za kuondoa umaskini. Ziada hizi zitamsaidia msomaji kuelewa vizuri kijitabu hiki.
Tumeomba nafasi katika magazeti ya Daily News na Majira kutoa mchango huu katika mwezi wa Mei na Juni 2001 mara moja kwa wiki ili kupata maoni, majibu na uchambuzi wa upunguzaji wa umasikini kwa ujumla kutoka kwa watu mbalimbali. Maoni hayo yatanakiliwa katika mtandao (website, - angalia chini.)
Unakaribishwa kama mtu binafsi au kikundi kutoa maoni yako kuhusu maswali yaliyoulizwa katika kijitabu hiki na kutoa ushauri unaoona unafaa. Maoni yatumwe kwa:

Tanzania Without Poverty Campaign Hakikazi Catalyst P.O. Box 781 Arusha Simu: 255 27 2509860 E-mail: hakikazi@cybernet.co.tz

“Sasa hivi tunataka mipango yote ya maendeleo itokane na wananchi wenyewe badala ya kutoka serikali kuu”  [Rais Benjamin Mkapa – gazeti la Guardian 31 Machi 2001]

Tafadhali zingatia kuwa tuna website http://www.hakikazi.org  na pia tunaendesha e-mail ya majadiliano. Unaweza kujiunga na mjadala kwa njia ya e-mail toka hapa 

Jiunge kwenye orodha yetu ya barua pepe (e-mail)! Bonyeza kitufe kilichoandikwa 'Jiunge kwenye orodha' Kisha jaza anwani yako ya barua pepe! Angalia Mkusanyiko wa maoni

 

Yaliyomo

Dibaji

Umasikini ni nini

	Waonavyo Wataalamu
	Tofauti Kimkoa
	Picha kubwa zaidi
	Umasikini wa Mapato na usio wa Mapato

Tutapunguzaje Umasikini ?

	Mpango Mzima
	Ubunifu wa  Malengo ya Kitaifa yaliyo wazi
	Ubunifu wa mazingira ya Kiuchumi ambayo yatachochea Maendeleo
	Zingatia Mawazo Matatu ya Mwongozo
	Haja ya kuwa na Viashirio
	Kujenga Mfumo wa Usimamizi na Tathmin i

Malengo, Shughuli na Viashirio

Punguza Umasikini wa Kipato

	Maendeleo ya Vijijini na Ukuaji wa Biashara ya Nje
	Uendelezaji wa Sekta Binafsi
	Utawala  Bora
	Uchumi Mkuu Imara

Kuboresha Maisha na Ustawi wa Jamii

	Elimu
	Afya
	Ustawi wa Jamii ? Ushirikishwaji katika shughuli za Kisiasa

Punguza Madhara katika Makundi Masikini zaidi

Tutalipaje gharama za kupunguza Umasikini?

	Njia za Mapato
	Kipaumbele katika Matumizi
	Upunguzaji wa Umasikini: Vipengele muhimu vya ziada

Mipango imebuniwaje?

	Jinsi mpango ulivyobuniwa
	Namna mipango ya baadaye itakavyobuniwa

Maana za baadhi ya Maneno

Maswali kumi  ya kuchochea fikra nzito

Vifupisho

Shukurani

 

SURA YA 1

UMASIKINI NI NINI?

Watu tofauti hufasiri maana ya umasikini kwa njia mbalimbali. Viongozi kwa kawaida hufikiria juu ya umasikini kwa kuangalia uwezo wa watu katika kununua mahitaji yao na kuuza bidhaa zao. Lakini fasiri ya umasikini ni kubwa zaidi. Kuna fasiri ya kuzingatia matatizo ya kuwa na mgawanyo sawa katika kupata elimu na afya bora, kuwa na heshima na hadhi katika jamii, kujisikia kuwa una uwezo wa kutatua tatizo lolote linalotokea katika maisha yako, na hivyo kuwa na matumaini ya maisha. Kwa hiyo kuna mengi ya kufikiria wakati unapotaka kuondoa umasikini. Kwa hakika fikra nyingi haziko wazi mpaka unapofikiria kwa makini yanayotendeka katika jamii.

Watu wa kawaida, wafanyabiashara, wafanyakazi serikalini, Mawaziri na viongozi wa nje wana mawazo tofauti kuhusu swali la umasikini ni nini. Wana mawazo tofauti kuhusu sababu za umasikini na jinsi ya kuuondoa. Hata hivyo, kuna mawazo ya jumla yafuatayo yanayokubalika:

Kama jamii huru haiwezi kuwasaidia watu wengi ambao ni masikini, haiwezi kuwaokoa wachache ambao ni matajiri. [John Fitzgerald Kennedy 1917 – 63, Raisi wa 6 wa Marekani].

Wataalamu wanavyoliona suala la Umasikini

Katika dunia ya sasa watu hununua mahitaji yao kwa kutumia pesa. Kama hawana njia za kupata pesa watakuwa maskini. Umasikini mbaya zaidi ni ule ambao unawafanya watu wasiweze kupata chakula. Kwa hali hiyo, wanakuwa dhaifu na wanaweza kufa kwa njaa. Hali nyingine ya umasikini ni ile ambayo watu wanaweza kuwa na chakula kiasi au kidogo lakini hawana maji salama, huduma za matibabu, nyumba au mavazi bora.

Takwimu za mwaka 1992 zinaonyesha kuwa karibu robo ya Watanzania wanaangukia katika kundi la kwanza la umasikini na nusu ya Watanzania wanaangukia katika kundi la pili. Katika mwaka 1995 karibu theluthi (1/3) ya idadi ya Watanzania walikuwa masikini. Hali hiyo huenda ni mbaya zaidi hivi sasa. Lakini umasikini una vipengele vingine zaidi licha ya kutokuwa na fedha za kutosha kununulia chakula, nguo, kujenga nyumba na kumudu gharama za matibabu. Utafiti kuhusu umasikini unaonyesha kuwa watu maskini zaidi:

Wamedumaa kwa sababu ya lishe duni Wanapata vifo zaidi vya watoto wachanga, vijana na kuwa na maisha mafupi Wanapata maji yasiyo salama · Wanapata elimu duni

Umasikini unajitokeza katika maeneo tofauti: Sehemu fulani za nchi zina unafuu zaidi kuliko sehemu nyingine. Kuna umasikini zaidi vijijini kuliko mijini, japokuwa dalili zinaonesha ongezeko la umasikini kwa kasi mijini. Vijana na wazee na wale ambao wanatoka katika familia kubwa zisizo na uwezo wanakuwa masikini zaidi kuliko wengine

Utafiti unaonyesha pia kuwa watu masikini: · Hawalindwi kikamilifu na sheria · Hawashirikishwi katika maamuzi katika nyanja za kisiasa · Hawasaidiwi wakipata majanga kama vile ukame, mafuriko, n.k.

Watu wa kawaida wanavyoliona suala la umasikini

Watu wa kawaida walipoulizwa wajiepushe na nini ili wasiingie katika hali ya umasikini walitoa mawazo yafuatayo: · Wamiliki ardhi · Wapate zana za kilimo na teknolojia inayofaa · Wapate misaada na mikopo · Wawe na usafiri mzuri (barabara na magari) · Waweze kupata masoko kwa urahisi · Wawe na mipango bora ya matumizi ya maji · Kujenga uwezo wa kuweka akiba · Usalama kazini · Wapate huduma bora za jamii na miundo msingi (hasa afya ya elimu) · Kupunguza rushwa, kuwe na uwazi zaidi, kuimarisha uwajibikaji na ushirikishwaji katika kuchangia kutoa maamuzi katika kiwango cha Serikali za mitaa na Serikali kuu · Kujijengea fikra za kimaendeleo · Kujenga uwezo wa mipango mizuri katika ngazi ya kijiji · Kuunda upya na kuimarisha vyama vya Ushirika · Kuwawezesha Wanawake wawe na madaraka zaidi katika kudhibiti mali ya familia · Kujenga umoja, mshikamano, kuaminiana na hali ya kushirikiana

Tofauti Kimkoa

Mwaka 1999 Serikali ilitathmini mikoa ambayo ina umasikini zaidi. Tendo hili halikuwa rahisi kwa sababu kulikuwa na njia nyingi za kupima umasikini. Mambo ambayo yalijumuishwa katika zoezi hili ni pamoja na afya, lishe, chakula, elimu na ukuaji wa uchumi. Haikukusudiwa kuonyesha nani kashinda au kashindwa, lakini matokeo yalionyesha kuwa mikoa ambayo ni masikini zaidi ni Dodoma, Kagera, Lindi, Kigoma na Pwani. Mikoa ambayo ni masikini kidogo ni Dar es Salaam, Ruvuma, Kilimanjaro, Singida na Tabora.

Picha Kubwa zaidi

Wakati wa mkutano wa kitaifa uliojadili mkakati wa kwanza kuhusu mbinu (njia) za kuondoa umasikini (PRSP), mawazo yote yaliyotajwa hapo juu yalikubaliwa. Hata hivyo watu waliona kuwa palikuwa na haja ya: · Kushughulikia tatizo la ajira kwa vijana na hasa mijini · Kuzuia uharibifu wa mazingira · Kuzuia ajira ya watoto ·

Kuongeza fedha zilizopo kwa ajili ya kuondoa umasikini (hii ni pamoja na kufutiwa madeni ya nje na kutafuta njia nyingine ya misaada ya nje) · Kuendeleza mfuko wa fedha ili kusaidia wakulima wadogo wadogo · Kuwasaidia watu kuendeleza biashara ya kati · Kuifanya nchi ivutie biashara kubwa · Kufanya utafiti zaidi ili kutambua jambo gani linapaswa kufanywa na tuna uwezo gani wa kulifanya jambo hilo.

“Watu wa asili duniani wana mali chache, lakini si masikini. Umasikini si kuwa na mali chache, wala si uhusiano kati ya uwezo na ukomo wa mali; kwa hakika ni mahusiano kati ya watu. Umasikini ni hadhi katika jamii. Kwa hakika ni matokeo ya hali bora ya kuishi.” [Marshall Sahlins, Mwana athropolojia wa Kimarekani]

Umasikini wa Mapato na Usio wa Mapato

Kwa kuwa kuna njia nyingi za kuzingatia suala la umasikini ni vyema kuwa na makubaliano ya fasili za umasikini. Fasili hizi zitasaidia katika majadiliano na katika kufanya mipango. Kutokana na tulivyosema hapo juu, ni vyema kufikiria juu ya umasikini kwa namna mbili:

Umasikini ulio na kipato kidogo:

Kinafikiriwa kuwa wakati mapato ya watu ni chini ya dola moja kwa siku (kama shilingi 800/= za Tanzania). Hii ina maana kwamba hawatakuwa na chakula cha kutosha, uwezo wa kupata tiba, watakuwa na mavazi na nyumba duni.

Umasikini Usio wa Kipato:

Kuna wakati watu wanakuwa na fedha kidogo na hivyo hawawezi kumudu shule nzuri au kuwa na maji salama. Watu wanaoishi katika umasikini usio na kipato wanategemewa kudumaa na kufa mapema. Aidha, watu wa aina hiyo hawategemewi kushirikishwa katika kutoa maamuzi yanayohusu maisha yao.

Kipato cha kimasikini kinapima watu wananunua na kutumia pesa kwa kiasi gani. Umasikini usio na kipatounahusu ubora wa maisha na maisha ya kijamii. Unapima vitu vingi ambavyo vinawaondoa watu katika hali duni ya umasikini na kuwaingiza katika hali bora.

Kutoka hali duni ya umasikini Kuingia hali bora Rushwa Uaminifu na haki Vurugu Amani na usawa Kutokuwa na uwezo Demokrasia ya watu unyonge Uwezo wa kutenda Riziki ndogo Mali na amani Mali na amani

Mtaji wa Jamii

Watu wote wana utaratibu ulio rasmi na usio rasmi wa makundi ambayo hujihusisha nayo katika kuendeleza maisha yao. Hali hii ndiyo inayoitwa “mtaji wa jamii”(social capital) na tunaweza tukaikuza. Njia za kuondoa umasikini ni pamoja na kuzingatia wakati ujao ambapo mtaji huu wa jamii hukua na kuingiza ushirikishwaji na ushirika katika ngazi zote hadi taifa na hata kimataifa. Ikiwa tutafikiri na kufanya kazi pamoja basi Watanzania wote wataishi katika hali njema.

Habari hii nimeipata...HAPA